Łupież – przyczyny, rodzaje. Porady trychologa 

Łupież to jeden z najczęstszych problemów, z jakimi pacjenci zgłaszają się do gabinetów trychologicznych. Drobne białe lub żółtawe płatki, swędzenie skóry głowy, poczucie dyskomfortu – te objawy potrafią skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Skąd tak naprawdę bierze się łupież? Jak go rozpoznać i co zrobić, by skutecznie się z nim uporać?

Czym jest łupież?

Łupież występuje wtedy, gdy procesy złuszczania się naskórka na głowie przebiegają zbyt intensywnie. Za tę sytuację w dużej mierze odpowiadają grzyby z rodziny Malassezia, które żyją na skórze głowy i przy sprzyjających warunkach zaczynają namnażać się w nadmiarze. Efektem ich intensywnego rozwoju jest przyspieszone rogowacenie naskórka, prowadzące do widocznych złuszczeń.

Typowe objawy łupieżu to:

• widoczne białe (często suche) płatki na włosach i ubraniach,
• swędzenie skóry głowy o różnym nasileniu,
• ewentualne zaczerwienienie i podrażnienie skóry.

Niektóre formy łupieżu wiążą się z tłustym, żółtawym nalotem na skórze głowy, który jest trudniejszy do usunięcia. Stres, zmęczenie, niska odporność, zaburzenia hormonalne czy niewłaściwa pielęgnacja mogą sprzyjać pojawianiu się i nawracaniu łupieżu.

Rodzaje łupieżu

1. Łupież suchy (zwykły)
Najczęściej występująca odmiana łupieżu. Typowe białe, suche łuski łatwo odpadają i są dobrze widoczne na włosach czy ramionach. Często towarzyszy mu mniejsze nasilenie łojotoku w porównaniu do innych odmian, chociaż skóra może być przesuszona i skłonna do podrażnień.

2. Łupież tłusty (łojotokowy)
Powstaje przy nasilonym łojotoku. Charakteryzuje się żółtawymi, tłustymi strupami, silniejszym stanem zapalnym i wyraźnym świądem. Skóra głowy i często także twarz bywają przetłuszczone i lśniące. Z uwagi na „tłustą” warstwę zalegającą na skórze, ta odmiana łupieżu jest trudniejsza w leczeniu i znacznie częściej nawraca.

3. Łupież biały (na skórze gładkiej)
Występuje najczęściej u dzieci. Złuszczanie pojawia się na twarzy i kończynach, często w postaci jasnych, suchych plamek. Choć jest rzadszy, potrafi być uciążliwy i wymaga podobnych zasad pielęgnacji jak łupież głowy.

4. Łupież pstry
Wywołany przez grzyby Malassezia furfur. Występuje głównie na klatce piersiowej, szyi i kończynach górnych, gdzie pojawiają się jasnobrązowe plamki z delikatnym złuszczaniem. Pod wpływem słońca mogą się one odbarwiać. Chociaż łupież pstry nie dotyczy skóry głowy, ważna jest tu odpowiednia pielęgnacja, a w przypadku rozległych zmian – konsultacja z lekarzem dermatologiem.

Jak skutecznie zwalczać łupież?

1. Szampony przeciwłupieżowe

W leczeniu łupieżu kluczową rolę odgrywają szampony o działaniu przeciwgrzybiczym. Najczęściej stosowane substancje aktywne to:

• Ketokonazol – pochodna imidazolu hamująca syntezę ergosterolu w komórkach grzybów. Działa też przeciwłojotokowo i redukuje świąd.
• Siarczek selenu – spowalnia nadmierne dzielenie się komórek naskórka i mieszków włosowych, ogranicza stan zapalny.
• Pirytonian cynku – działa przeciwgrzybiczo i hamuje metabolizm komórkowy grzybów.
• Pirokton olaminy (cyklopiroksolamina) – posiada właściwości przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne.
• Kwas salicylowy, mocznik, siarka – wspierają łagodzenie łusek i usuwanie martwego naskórka, co ułatwia dalsze działanie substancji aktywnych.

2. Peeling skóry głowy

Raz w tygodniu zastosuj peeling trychologiczny lub dedykowany peeling do skalpu. Dzięki temu:

• Usuniesz nadmiar łuski i sebum.
• Substancje aktywne z kolejnych kosmetyków (szampon, lotion, serum) będą lepiej przenikać w głąb skóry.

3. Właściwa dieta i suplementacja

• Ogranicz proste cukry, tłuszcze nasycone i produkty wysoko przetworzone.
• Wzbogać jadłospis o warzywa, owoce, zdrowe tłuszcze i białko.
• Dostarczaj organizmowi witamin z grupy B, witaminy A i E oraz minerałów: cynku i selenu.
• Zadbaj o odpowiednie nawodnienie – minimum 1,5–2 litry wody dziennie.

4. Higiena włosów 

• Unikaj chodzenia spać z mokrymi włosami – wilgotne środowisko sprzyja namnażaniu się grzybów.
• Staraj się suszyć włosy ręcznikiem jednorazowym lub często pranym, by zapobiec rozwojowi drobnoustrojów.

Jeżeli czujesz, że problem Cię przerasta, a dotychczasowe metody nie dają oczekiwanych efektów, nie zwlekaj – udaj się na konsultację trychologiczną.

Indywidualna kuracja i pielęgnacja pomoże Ci skutecznie zredukować objawy i na dłuższą metę utrzymać skórę głowy w dobrej kondycji, należy pamiętać, że łupież ma tendencję do nawracania. Indywidualnie dobrane zabiegi i odpowiednia pielęgnacja pozwolą jednak znacząco ograniczyć jego powroty.